Başlangıç / 2018 / Ocak (sayfa 6)

Monthly Archives: Ocak 2018

4- 1905-1917 Dönemi Kırım Türk Edebiyatı

Zühal YÜKSEL. 1905 Meşrutiyet inkılabından sonra Rusya’da yaşayan bütün Türk boylarında olduğu gibi, Kırım Türkleri’nde de millî edebiyat yolunda çalışmalara hız verilmiştir. Bu dönemin Kırım edebiyatının en verimli seneleri olmasını şu sebeplere bağlayabiliriz. İsmail Gaspıralı Bey‘in “Tercüman” gazetesi çevresinde yetiştirdiği gençler, bu dönemde artık eserlerini yazmaya başlarlar. Ruslar’ın, Kırım’ı işgal …

Devamı »

3 – Tercüman Dönemi Kırım Türk Edebiyatı

Zühal YÜKSEL Rusların Kırım’ı ilhakıyla durgunluk dönemine giren Kırım Edebiyatı, XIX. asrın ikinci yarısından itibaren canlanmaya başlar. Canlanma hareketini Abdurrahman Kırım Hace ve Abdurrefî Bodanski gibi yazar ve eğitimciler başlatmıştır. Bu şahıslar, medreselerde dinî eğitimin yanısıra, diğer derslerin de okutulması için gayret göstermişlerdir. Rusça ve ana dilin öğrenilmesine de önem …

Devamı »

2 – Rus İstilası Dönemi Kırım Türk Edebiyatı

Zühal YÜKSEL. XVIII. asra kadar Osmanlı tesiri altında gelişen Kırım Türkçesi ve edebiyatı 1783 yılında Kırım’ın Rusya’ya ilhakı ile gittikçe zayıflar. Bu dönemde Kırım Türkleri ile Osmanlı Türkleri arasındaki siyasî, edebî ve medenî bağlar tamamen kopar. Bu dönemde medreseler kapatılmış, Kırım aydını susturulmuş ve pek çok alim Türkiye’ye göç etmek …

Devamı »

1 – Hanlık Dönemi Kırım Türk Edebiyatı

Zühal YÜKSEL. XV. asırdan itibaren Kırım’da Mengli Giray ve Hüseyin Kefevî (15. asır), Bora Gazi Giray (Gazaî) ve Rammayıl Hoca (16. asır), Aşık Ömer, Mustafa Cevheri, Leylâ Bikeç, Aşık Arif, Can Muhammed ve Edip Efendi (17. asır) gibi ünlü şairler yetişmiştir; fakat, Kırım Hanlığı devrinde burada yetişen şairlerin eserleri, Rus …

Devamı »

Kırım Türk Edebiyatı

Kırım Türkleri yazılı edebiyatları meydana gelene kadar ideallerini, millî karakter özelliklerini, örf ve adetlerini, medeniyetlerini; sosyal, siyasî ve iktisadî durumlarını, arzu ve ümidlerini, dünya görüşlerini çok eski zamanlardan beri yırlar, takmaklar, çınlar, maniler, atasözleri, tapmacalar, lâtifeler, efsane ve destanlarla nesilden nesile geçen sözlü edebiyatlarıyla günümüze kadar getirmişlerdir. “Çora – batır”, …

Devamı »

Tepreç [Tepreş]

Vatan KIRIM. Tepreç Nedir ? Eskiden Kırım Türklerinde Hıdrellez’den sonra gelen ilk Cuma günü “Tepreç” günü olarak kararlaştırılmıştı. Hıdrellez Cuma gününe rastlarsa, bu pek iyi bir alâmet addedilirdi. “Kıdırlez Cuması” dahi derlerdi bu güne. “Tepreç” kelimesinin canlanmak, hareketlenmek manasına gelen depreşmek (tepreşmek) fiilinden türediği düşünülmektedir. Ayrıca bir başka fikre göre …

Devamı »

Seyid Abdullah Özenbaşlı

Zühal YÜKSEL. (Bahçesaray, 1867 – Akmescit, 1924) Seyid Abdullah Özenbaşlı, 1867 yılında Bahçesaray‘da doğdu. İlk eğitimini yerli öğretmenlerden Hüseyin Efendi’den aldı. Daha sonra kendi gayret ve kabiliyeti ile Arapça, Farsça ve Rusça’yı öğrendi. Çeşitli sebeplerden dolayı düzenli bir tahsil hayatı olmadıysa da, istidadı ve becerikliliği sayesinde çok iyi bir hattat, doğu …

Devamı »

Kemal Karpat

Romanya’nın Dobruca bölgesinde Babadağ kasabasında 1923 yılında doğdu. Prof. Dr. Kemal Karpat, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Washington ve New York üniversitelerinde siyasal ve sosyal bilimler üzerine master ve doktora yaptı. Romanya’daki tarih ihtisasının ardından Amerikan tarihi, Rus tarihi, Ortadoğu tarihi ve Osmanlı tarihi konularında çeşitli kurslara katılan …

Devamı »

Musa Mamut

 Vatan KIRIM Musa Mamut Kimdir? Kırım Tatar halkının milli hareketinin aktif üyesi, vatansever Musa Mamut 20 Şubat 1931’de Balaklava bölgesinin Uzuncı (Kolhoznoye) köyünde dünyaya geldi. Sürgünden sonra Kırım’a ailesiyle birlikte 1975 yılında döndü. Akmescit bölgesinin Beş Terek (Donskoye) köyünde, o güne kadar alın teriyle kazandığı para ile bir evcik aldı. …

Devamı »

Çerkez Ali

Şair: Ataol Behramoğlu Çerkez Ali‘yle bir akşam Göl kıyısı lokantada Gürcü şarapları içtik Mezemiz “çahohbili” ydi Babası Kırımlı Tatar Annesi istanbullu Türk Kökü derinlerde çınar Şair dostum çerkez ali Gerçeği düşe çeviren Duygu nereden geliyor Şu karşıki dağlardan mı Akşam sisinde eriyen Bakışları bir ışık su Çerkez Ali anlatıyor Darağaçları kurulu …

Devamı »